Strona GłównaArtykułyKalendarzGaleriaStrona archiwalnaLinkiO nas

Mariusz Świętnicki. Cefeida w M31.

    5 października 1923 roku powstało jedno z najsłynniejszych zdjęć w historii astronomii. Klisza H335H, którą Edwin Hubble naświetlał 45 minut przez teleskop Hookera w Mount Wilson Observatory przedstawiała pierwszą cefeidę zaobserwowaną w Wielkiej Galaktyce Andromedy. Jest to gwiazda zmienna, 7000 razy jaśniejsza niż Słońce a z tej wielkiej odległości świecącej na ziemskim niebie 100 000 razy słabiej od najsłabszych gwiazd widocznych gołym okiem. Wytropienie jej doprowadziło do szeregu monumentalnych odkryć, które całkowicie zmieniły nasz sposób interpretacji Kosmosu. Po pierwsze okazało się, że tzw. mgławice spiralne są odległymi galaktykami, a nasza Droga Mleczna jest jedną z niezliczonych cegiełek w wielkim amfiteatrze Wszechświata. Po drugie, potwierdzono ucieczkę galaktyk, co dało podstawy do stworzenia teorii Wielkiego Wybuchu. Ostatnio podjąłem próbę sfotografowania tej słynnej zmiennej. Po wielu tygodniach oczekiwania na dobrą pogodę koniec października zaszczycił nas wyżem kontynentalnym... i niestety nocnymi mgłami. Udało się jednak wyrwać noc z dość dobrą przejrzystością w której występowały jednak turbulencje powietrza. Miało to spory wpływ na rozmycie obrazów gwiazd i obniżenie zasięgu teleskopu. Cefeida została zarejestrowana na granicy wykrywalności, podnosząc nieznacznie poziom tła swym blaskiem. Wiele wskazuje na to, że była w okolicach minimum jasności. Z ciekawostek dodam, ze jej jasność oscyluje w granicach 18 - 19mg., a do Wielkiej Galaktyki Andromedy M-31 dzieli nas dystans 2,5 miliona lat świetlnych.
    Parametry: 2014.10.29-30.23:11-00:30CSE. Reflektor Newtona 250/1520 + N.D300, w ognisku głównym teleskopu. Exp.14x175sek.,2x240sek.
ISO1600





17 dni po wykonaniu zdjęcia Wielkiej Galaktyki Andromedy M-31, na którym zarejestrowano obraz pierwszej cefeidy odkrytej przez Edwina Hubble'a, podjąłem kolejną próbę jej uchwycenia. Na poprzedniej fotografii gwiazda jest problematycznym obiektem, na granicy wykrywalności. Nowe zdjęcie pokazuje ją wyraźniej. Wszystko wskazuje na to, że udało się zarejestrować zmianę jej blasku. Jasność tej cefeidy oscyluje w granicach 18,0mg. do 19,1mg. z okresem 31,4 dnia. Parametry: 2014.11.15-16.22:55-00:01CSE. Reflektor Newtona 250/1520+N.D300, w ognisku głównym teleskopu. Exp.10x180sek., ISO1600.